Ongedierte bij groente – Hoe herkent u het en wat is eraan te doen. # TIPS

Ongedierte bij groente is niet alleen vervelend voor professionele tuinbouwers, maar ook voor mensen met een kleine moestuin.

Sterke, gezonde planten hebben minder last van ziekten en kunnen door ongedierte veroorzaakte schade beter verdragen. Toch is het van belang een snelle en juiste diagnose te stellen, zodat men de juiste maatregelen, die vaak het gebruik van chemicaliën inhouden, zo gauw mogelijk kan nemen.

[toc]

Ongedierte bij groente bestrijden

Waarschuwing vooraf

ongedierte bij groenteVolg bij het bestrijden van ongedierte bij groente altijd de instructies van de fabrikant, vooral bij verdunning, de toepassingstijd en de periode, die moet verlopen tussen de laatste toepassing en de oogst.

Spuit niet op winderige dagen en laat niets overwaaien naar andere gewassen, naar de tuin van de buren, naar rivieren, vijvers, sloten en andere waterbronnen.

Gebruik nooit vaten die eerst gebruikt zijn voor onkruidbestrijdingsmiddelen voor het mengen of spuiten van andere middelen,. Maak niet meer dan nodig is omdat het moeilijk is veilig van het restje af te komen.

Draag tijdens het spuiten handschoenen, was na afloop uw handen en spuit apparatuur goed schoon.

Sommige chemicaliën moeten extra voorzichtig worden behandeld. Zo kunnen captan, dinocap, maneb, thiram en zineb de huid, ogen, neus en mond irriteren. Draag handschoenen, een masker en stofbril als men gevoelig is voor allergische reacties.

Niet alle insecten en dieren in de tuin zijn schadelijk voor de groente, en sommige zijn nuttig. Ze kunnen worden gedood door chemicaliën die voor insectenbestrijding worden gebruikt. Gebruik dus nooit te veel en te gauw insecticiden.



Soorten ongedierte bij groente

Maak gebruik van de beschrijvingen bij het herkennen van ongedierte bij groente en de bijbehorende behandelmethodes.

Aardappelcystenaaltjes

ongedierte bij groente aardappelcystenaaltjesAardappelcystenaaltjes leven in de wortels van aardappel- en tomatenplanten en dikwijls gaat het blad midden in de zomer dood. Er zijn voor amateurs geen chemische middelen om deze aaltjes te bestrijden. Wisselbouw helpt aantasting te voorkomen en is daarom verplicht gesteld. Sommige aardappelrassen zijn resistent tegen een soort aaltje (Globodera rostochiensis), maar tot nu toe is er geen immuun tegen G. pallida.

Aardrupsen

Aardrupsen zijn rupsen die in de grond leven. Zij voeden zich met wortels en de basis van stengels en tasten de meeste gewassen al vroeg aan, waarna ze verwelken en afsterven. Bestrijden door behandeling van de grond met bijvoorbeeld temefos voor het zaaien of planten.

Aardvlooien

Ernstige aantasting van die heel keine kevertjes, die kleine gaatjes eten in de bladeren van kool-zaailingen, kan worden bestreden met parathion, malathion of endosulfan. Er treedt zelden schade op als de planten het zaailingenstadium voorbij zijn.

Aspergehaantje

Kleine, geel met zwarte kevertjes en hun zwartgrijze larven kunnen in de zomer al het blad opvreten. Bestrijden door spuiten met endosulfan zo gauw men ze ziet.

Bladluizen (groen en zwart)

ongedierte bij groente bladluizenBladluizen zullen de meeste groenten aantasten. Afgezien van de schade van de bladluizen als zodanig, brengen ze virusziektes over en groente met regelmatig op luis worden gecontroleerd. Aantasting moet in een vroeg stadium worden bestreden door spuiten met bijvoorbeeld diazinon, derris, fosmadidon, malathion. Als men de planten binnen een week moet oogsten na het spuiten gebruikt men derris. Erwten en bonen moeten als ze bloeien in de schemering met primicarb worden gespoten, omdat bijen – de voornaamste bestuivers – er vrij resistent tegen zijn.

Bladrandkevers

Bladrandkevers eten gaten in de randen van erwten- en tuinbonenblad. Bestrijding met parathion is alleen nodig als de zaailingen worden aangetast.

Bonenvlieg

De larven kunnen de kieming van alle soorten bonen verhinderen en ook uien beschadigen. De schade treedt meestal op bij koud, nat weer als de kieming langzaam gaat. Het gebruik van kappen om de grond te verwarmen in het begin van het jaar zorgt voor snellere kieming en vermindert de aantasting. Niet telen na spinazie.

Draadwormen

Deze kunnen in grote aantallen voorkomen in grasland of land vol onkruid. Zij tasten de wortels van allerlei groentesoorten aan en kunnen een ernstige bedreiging vormen voor de kwaliteit van bijvoorbeeld aardappels. Behandeling van de grond met diazinon, chloorpyrifos of bromofos bij het planten of zaaien bestrijdt de aantasting.

Erwtenpeulboorder

De rupsen van deze vlinder veroorzaken ernstige schade bij erwten doordat zij de groene erwtjes eten en de oogst bederven. Vroeg rijpende gewassen lijden meestal geen schade omdat ze bloeien voor de vlinder eieren legt. Erwten die tussen half juni en half augustus bloeien moeten worden gespoten met fenitrothion, zeven tot tien dagen na het begin van de bloei. Spuit in de schemering zodat geen bestuivende insecten worden geraakt.

Erwtenthrips (donderbeestjes)

Dit zijn kleine, dunne, zwartbruine of gele kevertjes, die sap zuigen uit bladeren en peulen. Dit geeft een zilverig bruine verkleuring en beschadigde peulen kunnen misvormd zijn en slechts ten dele gevuld met erwten. Ernstige aantasting is het waarschijnlijkst bij heet, droog weer en men kan schade voorkomen door e spuiten met parathion.

Kasspint

Ongedierte bij groente kasspintKasspint is een gewone plaag bij alle groente die onder glas wordt gekweekt. Een vochtige atmosfeer helpt bij de aantasting onder controle te houden, die bij hete, droge lucht welig tiert, maar spuiten met diazinon of dicofol met een tussenpoos van zeven dagen is nodig om aantasting te bestrijden. Men moet oppassen met de toepassing van deze middelen bij komkommer, omdat zij het blad kunnen beschadigen. Spuit in de avond als het koeler is en let erop dat de planten aan de wortels niet droog zijn.

Koolvlieg

De larven kunnen veel koolplanten en -zaailingen vernielen. De zaaigeuen en plantgaten moeten worden behandeld met chloorpyrifos of bromofos voor het zaaien en planten. Aantasting van al aangeslagen planten kan worden bestreden met een bad van trichloronaat.

Rupsen

Rupsen zijn lastig op kool en moeten worden bestreden voor zij in de kroppen komen, waar ze moeilijk te bereiken zijn. Met de hand weghalen bij een klein aantal planten of behandeling met malathion of parathion is goed.

Slakken, pissebedden en miljoenpoten

Ongedierte bij groente slakkenZij kunnen zaailingen vernielen en vele zich ontwikkelende groentesoorten aantasten. Slakken kan men bestrijden met methiocarb korrels tussen de rijen. Dit geeft ook enige bescherming tegen pissebedden en miljoenpoten., maar waar die erg lastig zijn kan bestuiven van de jonge planten met parathion noodzakelijk zijn.

Uienaaltjes

Deze aaltjes tasten voornamelijk leden van de uienfamilie aan, maar kunnen ook peen, pastinaak en bonen beschadigen. Het zijn microscopisch kleine, wormachtige beestjes die in de stengel en bladeren leven. Zij zijn er de oorzaak van dat de weefsels zacht en opgezwollen worden en aangetaste planten zullen meestal rotten en doodgaan. Er zijn geen chemische bestrijdingsmiddelen voor amateurs en aangetaste planten moeten worden verbrand. Gastplanten, waaronder sommige onkruidsoorten, mogen tenminste twee jaar niet groeien op grond die besmet is met uienaaltjes.



Uienvlieg

Uilenvlieg tast alle leden van de uienfamilie aan. Jonge planten kunnen door de larven worden gedood en de bollen van oudere uien kunnen vol gangen zitten en voor consumptie ongeschikt zijn. Grondbehandeling met diazinon of chloorfenvinfos-korrels bij het zaaien of planten zal deze plaag gedurende de kwetsbare eerste stadia voorkomen.

Vogels

Schade aan groentegewassen door vogels, voornamelijk houtduiven en mussen, kan het hele jaar door plaatshebben. Vogelverschrikkers en vogels verjagende spuitmiddelen zijn van beperkte waarde voor het weghouden van vogels. Soms zijn ze gedurende korte tijd werkzaam, maar waar men veel last heeft van vogels is een andere vorm van kooi- of nettenbedekking nodig.

Witte vlieg

Koolsoorten, pompoenen, tomaten en andere groenten worden aangetast door verschillende soorten witte vlieg, die een zwarte, roetachtige afscheiding op de bladeren veroorzaken. Kool- witte vlieg is een andere soort dan de kas-witte vlieg, die tomaten en pompoenen aantast, maar beide kunnen worden bestreden door drie- of viermaal te spuiten met pyrethrumverbindingen of pirimifros-methyl met tussenpozen van zeven dagen. Onder glas voorkomt biologische bestrijding met de wesp Encarsia formosa de problemen van het residu van bestrijdingsmiddelen en resistentie, hoewel deze methode voor de meeste tuinliefhebbers waarschijnlijk niet uitvoerbaar is.

Wortelluis

Wortelluis kan ook lastig zijn bij bonen, sla, andijvie en artisjokken. Men ziet meestal niets van de aantasting tot de planten erg ziek zijn. Drenken met malathion kan ernstig aangetaste planten redden, maar een behandeling van de grond met diazinonkorrels voor het zaaien voorkomt de aantasting. Sommige slarassen zijn resistent tegen wortelluis.

Wortelvlieg

Wortelvlieg is de ergste plaag voor wortels (peen) en tast ook peterselie, pastinaak en selderie aan. De plant groeit slecht en aan de beschadigde wortels ontwikkelen zich soms secundaire wortels. Zorgvuldig op afstand zaaien van pilzaden of zeer dun zaaien om uitdunnen te voorkomen, zal helpen de schade zo klein mogelijk te houden, omdat de vrouwelijke vliegen sterk worden aangetrokken door de geur van gekneusd wortelblad. Zaaisels na eind mei missen meestal de eerste generatie larven, maar de wortelvlieg is zo’n verbreid ongedierte dat het aan te raden is de zaaigeulen te behandelen met diazinon of chloorfenvinfos om zes à acht weken bescherming te bieden. Wortels die niet voor de herfst worden geoogst moeten eind augustus nog een keer worden gespoten met trichloronaat.